Maandag wordt duidelijk of het Belgische semi-staatsbedrijf Bpost inderdaad zijn Nederlandse collega PostNL gaat overnemen. Op voorhand is wel te zeggen wie de dominante partij zal zijn.

Het Belgische postbedrijf Bpost staat op het punt zijn Nederlandse collega PostNL over te nemen. Dit weekend moet de knoop worden doorgehakt en maandag voorbeurs komt PostNL met een verklaring naar buiten.

Vrijdagmiddag werd de beurshandel in zowel PostNL als Bpost al stil gelegd, nadat de eerste geruchten over een deal naar buiten kwamen en de aandelenkoers van PostNL met ruim vijf procent was gestegen. De marktwaarde van PostNL lag vrijdagmiddag op zo’n 1,7 miljard euro.

Belangrijke vraag in het overnamesceanrio is of Bpost de overname met eigen kasgeld en leningen financiert, of deels in aandelen. In het laatste geval moet de Belgische regering kiezen: houdt België de meerderheid in het gecombineerde bedrijf of laat de Belgische staat zijn huidige belang in Bpost van iets meer dan 50 procent zakken tot onder dat niveau, waarmee de staat de controle verliest.

En de Nederlandse bestuurstop en commissarissen van PostNL moeten een overname natuurlijk ook zien zitten, anders zou je bij een Belgisch bod terecht komen in het scenario van een vijandige overname.

Nationale postreuzen België en Nederland

PostNL is als afgesplitst onderdeel van een voormalig staatsbedrijf sterk vergelijkbaar met Bpost, dat in 2013 naar de beurs ging. Met als belangrijk verschil: de Nederlandse staat speelt als aandeelhouder geen rol meer bij PostNL. Dat erkende ook minister Kamp van Economische zaken vrijdag.

Beide bedrijven zijn sterk gericht op de binnenlandse markt en zijn grote, nationale werkgevers, met elk ongeveer 25 duizend voltijdsbanen per eind 2015 (23.847 voor Bpost, tegen 25.074 voor PostNL).

Voor beide bedrijven geldt ook dat ze kampen met een krimpende markt voor briefpost door de opkomst van email en internet. De compensatie moet komen van pakjesbezorging, want die laatste categorie groeit juist door de toename van het aantal webaankopen.

Een groot deel van de logica van een overname van PostNL door Bpost ligt dan ook bij de samenvoeging van de pakjesbedrijven in Nederland en België.  De Nederlanders zijn op dit vlak groter met een jaaromzet van 940 miljoen euro, tegen 341 miljoen euro voor het pakjesbedrijf van Bpost.

Verder zal ongetwijfeld gekeken worden naar extra besparingsmogelijkheden in de krimpende postmarkt in beide landen.

Bpost heeft extra troeven

Maar waarom kan het nationale postbedrijf van het kleinere België het Nederlandse PostNL eigenlijk overnemen? Het belangrijkste antwoord ligt bij de financiële slagkracht van de Belgen.

Bpost  is om een aantal redenen financieel een sterker bedrijf dan PostNL, blijkt uit een vergelijking van de jaarverslagen (zie hier Bpost en hier PostNL). Zo zetten de Belgen afgelopen jaar 2,4 miljard euro om, bij een operationele winst (ebit) van 466 miljoen euro. Dat komt neer op een winstmarge van zo'n 19 procent.

PostNL zette daar in 2015 een hogere omzet van 3,4 miljard euro tegenover, maar boekte daarbij een duidelijk geringere operationele winst van 340 miljoen euro. De winstmarge van ongeveer 10 procent bij de Nederlanders ligt dus veel lager.

Bpost heeft bij de omzet- en winstmix een aantal troeven die onderscheidend zijn van PostNL. Zo heeft het Belgische postbedrijf een groot binnenlands contract voor de thuisbezorgen van kranten en tijdschriften, met een omzet waarde van 295 miljoen euro in 2015. Dit contract loopt in ieder geval nog tot 2020.

Ook lijkt Bpost nog meer op de historische Nederlandse Postbank, omdat het Belgische bedrijf een bank- en verzekeringsdochter heeft. Die financiële tak bracht afgelopen jaar 205 miljoen euro aan omzet binnen.

Sterke balans, groot waarderingsverschil

En dan is er nog de bedrijfsbalans. PostNL kampt met een negatief eigen vermogen, waardoor er geen dividend mag worden uitgekeerd aan aandeelhouders. Bpost daarentegen had eind vorig jaar een solide eigen vermogen van bijna 700 miljoen euro. Dat laatste komt neer op 33 procent van het balanstotaal.

Bpost keerde afgelopen jaar dan ook een riant dividend uit aan de aandeelhouders, van meer dan 80 procent van de winst.

Deze verschillen maken dat de beurswaarde van Bpost een stuk hoger is dan die van PostNL, afgaande op de koersniveaus van vóór het overnamebod. Waar beleggers Bpost vrijdagochtend een beurswaarde van zo'n 4,8 miljard euro toekenden, bleef PostNL steken op iets minder dan een derde daarvan.

Een andere manier om de verhoudingen vast te stellen, is als volgt: beleggers betalen ongeveer twee keer de omzet voor Bpost, tegen pakweg de helft van de omzet voor PostNL. Dan is duidelijk wie de bovenliggende partij is op financieel gebied en dus ook bij een overname.

UPDATE, zondag 29 juni: Overname PostNL gaat toch niet door, Bpost en PostNL breken gesprekken af

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl